Herfst in het Spanderswoud

Afgelopen maandag was het een prachtige herfstdag, daar wilde ik toch wel even van genieten.
Na mijn gebruikelijke getwijfel besloot ik naar het Spanderswoud te gaan, een mooi bos gelegen tussen 's Graveland, Bussum en Hilversum.
Daar heb ik een zeer aangename middag doorgebracht, er was weer genoeg moois te zien en te genieten.
Deze foto heb ik hier gemaakt, heeft iemand enig idee wat dit is?? Nieuwsgierig? Kijk en lees dan verder!

Ik begin mijn wandeling in 's Graveland bij het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten. Direkt hiernaast ligt de buitenplaats Boekesteyn. De naam Boekesteyn is afkomstig van de vele oude beuken in het gebied.

De ‘s Gravelandse Buitenplaatsen zijn bijna vier eeuwen oud. Om die mooie historie voor de toekomst veilig te stellen heeft Natuurmonumenten een omvangrijk herstelplan opgesteld voor herstel van de bossen, lanen en tuinen. Aan dit herstelplan wordt momenteel volop gewerkt, waardoor de glorie van weleer nu op sommige plaatsen helaas meer op een kaalslag lijkt, van de weelderige begroeiing rond Boekesteyn is weinig terug te vinden

Deze weide achter Boekesteyn is afgezet met een hek. In vroegere jaren maakten de buitenplaats-eigenaren graag gebruik van een "aha". Dat is een bakstenen muur op de grens van een hooggelegen deel (een gazon of perk) en een lager deel (een weide), daarachter lag een droge grenssloot waardoor de dieren niet konden ontsnappen. Het zicht in de verte bleef door deze constructies gehandhaafd

Al gauw valt mijn oog op deze wel heel bijzondere boom, de wortels lijken vele verhalen te vertellen

Ik zie er van alles in, een hond, of een knuffelbeer, armen, voeten, en een hand met een vinger compleet met nagel, en hoe langer je kijkt, hoe meer je ziet.
Gelukkig zijn bomen als deze niet opgeofferd voor het ambitieuze plan van Natuurmonumenten om de buitenplaatsen in oude luister te herstellen

Het is herfstvakantie, en overal zie ik kindertjes vol overgave zoeken naar paddestoelen, eikels, beukennootjes en alles wat er nog meer aan interessants te vinden is

Er is ook genoeg te vinden, zoals deze gekraagde aardsterren

De gekraagde aardster is een stuifzwam met een dikke huid. Deze huid splijt zich in punten wanneer hij rijp is

Als de aardster uitdroogt krullen de punten van de ster zich naar onderen en drukken dan de zwam van de grond los.

De buitenplaatsen van 's Graveland zijn onlosmakelijk verbonden met het Spanderswoud. Dit bos is destijds als landgoedbos aangelegd op de heide. Het landgoedbos wordt sinds 1980 als een van de eerste bossen in Nederland omgevormd tot natuurbos

Ik speur de grond af naar mooie details, en ga door de knieen voor dit mos. Je zou denken dat het blaadjes zijn of een bloeiwijze, maar het zijn sporenkapsels die boven het mos uitprijken
( trouwens heel lastig om zulke kleine details met de telelens te fotograferen, ik moest handmatig scherpstellen, met de autofocus wilde dit echt niet lukken)



Boven mijn hoofd vind ik weer mooie zwammen

en ook op de grond is er nog genoeg te ontdekken

De hersftkleuren beginnen zich nu toch te laten zien, van rood

tot geel, ja, het wordt nu alleen maar mooier in het bos, een tijdelijke kleurenexplosie, die straks door een flinke najaarsstorm in een mum van tijd weggevaagd kan zijn

In een donker dennenbos verwacht ik niets te zien, dus groot is de verrassing als ik daar een paar grote stinkzwammen aantref, en zelfs in verschillende stadia, hier kunnen de vliegen zich nog te goed doen aan de groene slijmerige sporenlaag

en bij deze stinkzwam zoekt de oranje aaskever bijna vergeefs naar de laatste restjes. Op beide foto's is het restant van het duivelsei nog te zien waaruit de zwam "geboren" is
-
-
Het zuidelijke deel van het Spanderswoud vind ik een van de mooiste plekjes, zeker nu de herfst zich in al zijn pracht laat zien

Het diepgelegen water is een zanderijsloot. Tot 1925 werd in dit deel van het Spanderswoud zand afgegraven en per schuit afgevoerd voor de verkoop

-

Daarna werd het landschap verfraaid in dezelfde (Engelse) landschapsstijl als de aangrenzende 's Gravelandse buitenplaatsen
-

Langs dit mooie pad zie ik deze boom, helemaal versierd met zwammen die wel kunstwerkjes lijken
-

Detailopname, dit lijkt me een doolhofzwam
-

Er zijn meer mooie zwammetjes te zien in de monumentale bomen die hier groeien

Ja, het is echt genieten hier op deze mooie maandag!
-

Nog zo'n mooi plekje, hier zou zelfs het ijsvogeltje zitten??
-
-

Ik loop nu langs de rand van het bos en heb het zicht op de weilanden in 's Graveland
-
-

Dit beeld typeert mooi de grens tussen de Utrechtse Heuvelrug en het aangrenzende laagland
-
-

Ja, en dan ben ik weer terug bij het beginplaatje, wat zou dit nu toch zijn?
-
-

Nou vooruit, iets meer beeld.... ik heb de eerste foto op Zoom.nl geplaatst, met de vraag "ra, ra, ra, wat is dit?" De antwoorden gingen van "ik weet niet" tot "taugé" of "spaghetti" naar het juiste antwoord, en dat is........
.

Een pruikzwam! Ik had er nog nooit een gezien, en als ik zo een beetje rond google, zijn ze ook best vrij zeldzaam, dus ik was met deze waarneming wel weer blij!

Meer info:

De pruikzwam is een opvallende verschijning onder de paddenstoelen. Het bleke vruchtlichaam, soms ter grootte van een voetbal is bedekt met grote hangende en zachte stekels. De pruikzwam wordt zelden gezien in ons land.

Hoewel de meeste mensen paddenstoelen kennen als een ding met een hoed en een steeltje, zijn er vele andere verschijningsvormen. De pruikzwam (Hericium erinaceus) behoort tot een klein groepje van zeldzame stekelzwammen die op hout groeien. De meeste soorten stekelzwammen in Nederland zijn mycorhiza paddenstoelen die samenwerken met de boom waar ze onder groeien. De pruikzwam is echter een wondparasiet die dikke bomen nodig heeft. De bomen die ze aantast, zijn bijna altijd beuken maar ook een enkele keer eiken. Als de bomen dood gaan of omgezaagd worden, kunnen de stammen nog enkele jaren de spectaculaire vruchtlichamen opleveren.
De pruikzwam bestaat uit lange en vrij weke bleekgekleurde en hangende stekels, die aan het uiteinde iets bruingeel verkleuren en die uit een door de stekels volledige bedekt knolvormig vruchtlichaam groeien. Het is een in heel West-Europa weinig voorkomende paddenstoel die in Nederland vooral op de Veluwe, in het Rijk van Nijmegen en op de Utrechtse heuvelrug gevonden wordt. Meestal zitten de vruchtlichamen op grote hoogte in de boom, maar heel zelden ook aan de voet van een boom.
Het kan jaren duren voordat de zwam sterk genoeg is om een vruchtlichaam te produceren. Als dat eenmaal gebeurt, is de kans groot dat de vruchtlichamen vele jaren terug komen. Meestal stopt dit proces omdat de boom wordt omgehakt en het hout wordt verwijderd. Er zijn kweeksetjes in de handel van pruikzwammen, want ze zijn goed te kweken en zijn ook eetbaar. Het plukken van een wilde pruikzwam is echter een aanslag op het zeer kleine aantal pruikzwammen in Nederland. Vergelijkbaar met het uitgraven van een orchidee. Bewonder deze paddenstoel en laat hem staan voor de volgende voorbijganger.

Slotwoordje:
Wat is dit jaargetijde toch mooi! Wat is het heerlijk om te leven met de vier seizoenen, ik zou deze afwisseling niet willen missen, en ik neem dus de dagen met slecht weer, die nu eenmaal bij ons klimaat horen, daarom graag voor lief!

Een natte zaterdagmiddag

Het weer zat gistermiddag niet mee, maar ja, ik was in de buurt, het is bronsttijd, dus ik wil toch wel heel graag even in de AWD in.
Als ik de auto parkeer en de miezerregen in stap twijfel ik, wil ik dit echt wel?
Ja, toch maar proberen...
Brr, het is nat, de wind is koud, toch maar omkeren?

Ik heb het nog niet echt naar mijn zin, maar als ik langs het Noordoosterkanaal een vos zie lopen, dan weet ik weer waarom ik dit vieze weer gewoon trotseren moet!
De vos heeft me gezien, maar hij scharrelt rustig even door

Ik had gisteren met de camera op statief de steady shot uitgezet, en vergat nu even om die weer aan te zetten, nou, de foto is weliswaar geen topkwaliteit, maar bij donker weer, op 400 mm, zónder beeldstabilisatie valt het me nog mee

Ik heb niet het plan een lange wandeling te maken, gewoon "even" naar het Eendenvlak. Daar zie ik al gauw veel rustende mannetjes liggen

Hoewel ik liever wat aktie voor de lens krijg, zijn de mannen wel hele dankbare modellen, want ze zijn práchtig met hun imposante gewei, én ze blijven doodstil liggen

Hier is aan de vacht goed te zien hoe nat alles is

In het bos dit keer veel herten, en nauwelijks fotografen.
Behalve de mannetjes zijn er nu ook groepen hindes, en er lopen wat spitsers tussendoor.
Ik heb een hele poos aan de bosrand naar het gedrag van de herten staan kijken.
De hindes rennen op de meest onverwachte momenten weg, vaak even achtervolgd door een luid burlend mannetje, maar een echt systeem kon ik er niet in ontdekken.
Wat me het meeste opviel is het soort miauwende geluid dat ik telkens hoorde. Een van de weinige fotografen vertelde me dat het de jongen van dit jaar zijn, die dit klaaglijke gemiauw laten horen wanneer de moeder er vandoor gaat. Ik heb dit nog even staan observeren, en inderdaad, de jonge dieren lijken wat in paniek te raken als mams ineens wegrent, en ze roepen dan heel zielig om hun moeder. Tja, die moeder heeft even andere dingen te doen....

Dat rennen van de hindes is niet te fotograferen, het is veel te donker in het bos, maar dit rustige tafereeltje lukt wel, alleen zijn de bomen lastige obstakels, dit is met recht een "takkenbos"

Toch maar eens uitproberen of ik de sluitertijd kan verkorten door van 1600 iso naar 3200 te gaan, nou, dat valt me aan kwaliteit nog niet eens tegen, dit is "in geval van nood" best te gebruiken

Ook deze is 3200 iso, nu maar hopen dat ik dit bij aktie kan toepassen, maar helaas, de aktie was er wel, ook een gevecht, maar behalve het weinige licht waren ook de afstand, en vooral de bomen flinke spelbrekers om hiervan plaatjes te kunnen schieten

Dit spitsertje kijkt niet blij, die is vast het bos uitgejaagd

dan maar even grazen, dat is beter dan te grazen te worden genomen :)

Wat een mooi snoetje zo!

Kijkend naar het bronstgebeuren zie ik ineens dit vlak voor mijn voeten: Een duivelsei. Dit vind ik zo'n bijzonder natuurverschijnsel, het is idd net een ei, en ongelooflijk dat daar een grote stinkzwam uit tevoorschijn komt

Deze stinkzwam stond er vlak naast, en heeft zijn beste tijd gehad. De vliegen hebben de kop schoongegeten en daarbij de sporen verspreid

Nou vooruit, nog een paar macho's, lekker aan het burlen

Ik vroeg me af wat er toch voor rare witte strepen over deze foto lopen, maar dat zijn natuurlijk regendruppels die door de lange sluitertijd als strepen zichtbaar zijn

Ook "Opa" ligt tussen de rustende herten

en tilt even vermoeid zijn kop op, haha, zijn snuit zit vol met zand.
Overigens is Opa best nog aktief, ik zag hem later met zijn kleine geweitje tegen de takken slaan!
Ik heb er foto's van gemaakt, maar het was veel te ver weg, jammer, want het was echt een komisch gezicht :)

Naschrift: Op Zoom.nl las ik bij een foto van"Opa" het volgende verhaal:

De bok is geboren en getogen op de hertenkamp Velserbeek. Begin dit jaar waren er aldaar teveel herten en bokken. Dus is hij verdoofd en zijn gewei afgezaagd voor het transport. Na een gewenningsperiode is hij in de AWD vrijgelaten. Hij is ruim 3 jaar nu en volgend jaar zal hij zijn gewei weer volledig terug hebben. Ze noemden hem Doerak, vanwege zijn speelse brutaliteit emmers slopen, zwanen pesten en van hun nest jagen en noem maar op Hij vermaakte zich de gehele dag. Het is een aparte!

Ik ben koud en nat geworden, de camera zit ook meer ter bescherming tegen de regen in een plastic zak dan dat ik hem kan gebruiken, dus het wordt tijd om richting uitgang te gaan.
Onderweg zie ik deze hinde onder de kardinaalsmuts staan, leuke paraplu!

Dit hertje ligt in haar eentje op een rustig plekje, ver weg van alle drukte

Deze man sjokt doodvermoeid achter de hindes aan

maar laat dan toch weer even horen dat hij er is

en sjokt weer verder, oh, dan moet hij ook nog nadenken, links? rechts? nee, toch maar linksaf

Slotwoordje:
Ik kies rechtsaf naar de uitgang, en beland de laatste honderd meters in een échte stortbui, maar spijt dat ik gegaan ben? Nee, absoluut niet, ook al kon ik de helft van de tijd door de nattigheid echt niet fotograferen, deze bronsttijd is zó mooi om te zien en mee te maken, daar heb ik wel wat nattigheid voor over